Datos a ter en conta sobre o
diccionario de Pascual Madoz 1806-1870:
Pendiente
“O diccionario de Pascual Madoz
rematouno no ano 1850. Foi un traballo levado en toda España.
No que segue poñerei todo o que apareza de Vilasouto e do Incio.
Entendo que o lector pode sacar as
súas conclusións xa que si falan de Vilasouto están a falar tamén de
Calvos.
Así vamos a enterarnos un pouco como
vivian os nosos veciños no século XIX xa a mediados de século que terras tiñan, que
producian, si había muíños, que ganado tiñan, canto pagaban os que tiñan
o poder da terra e unha serie de asuntos.

Pascual Madoz.
Por certo
neste link
tendes quen era
este home que naceu en Pamplona en 1806 e morreu en Génova en
1870. Político español que fixo de abogado en Barcelona.
Poño o resumen fotocopiado do libro de
Luís López Pombo que indico en (1), que a súa vez o copiou e resumiu do
Diccionario de Pascual Madoz que o tendes na rede:
Datos de Vilasouto e o Incio en
1850:
Decir que Vilasouto tiña según
Madoz 78 veciños e o número de familias era de 15.
O total de habitantes de o
Incio era de 5.200 , o número de familias era de 898.
En 1850 non estaba creada a feligrexía de
Sta Cruz do Incio, xa que foi creada en 1890.
O diccionario de Madoz trae datos de San
Pedro do Incio e Santa Maria do Incio.
Poño unicamente o que trae o diccionario
de San Mamed de Vilasouto:
Nota: aclarar que aquel ano o Concello
inda estaba en Rendar, cambiouse a O Incio en decembro de 1865.
Vilasouto
(San Mamed). Feligresía en la provincia
y diócesis de Lugo (6 1/2 leguas), partido judicial de Sarria (1 1/4
leguas), y ayuntamiento de Rendar (1/2 legua).
Situado a la derecha del río Mao,
sobre el camino de Monforte a Samos. El clima es frío y algo húmedo.
Consta de 15 casas formando una aldea. La iglesia parroquial (San Mamed),
es aneja de Sta María de Outara.
El término confina, por el norte con
Sta Eulalia de Bardaos y Santo Tomás de Castelo, ese con Eirixalba, sur
con Laiosa y oeste con Noceda; interpuesto el río Mao, que más abajo
recibe un riachuelo que corre por la parte oeste de la feligresía.
El terreno es de mediana calidad con
bastante arbolado. El indicado camino de Monforte está mal cuidado, y el
correo se recibe de Rubián. Producción, centeno, patatas, castañas,
maíz, habas y frutas. Se cría ganado vacuno, de cerda, lanar y cabrío,
hay caza y pesca.
Industria la agrícola y molinos
harineros. Comercio el que le proporciona la feria de Laiosa a donde se
llevan a vender los ganados y frutos.
Población 15 vecinos y 78 almas.
Contribución con su ayuntamiento.
--o--
Hasta aquí o que pon Madoz de
Vilasouto, entendo que os datos que dan son de toda a feligrexía, pero
en canto as casas penso que soio se refire a Vilasouto
Entendo que 1 legua era o que
teoricamente se camiñaba nunha hora e que estaba establecido en 5.573 m
Sarria estaba según Madoz a 1 1/4 ou sexa casi 7 km, exactamente 6966 m.
As contas non saen a non ser que se tome outra legua, Entre Vilasouto e
Sarria en liña recta hai 10 km.
--o--
(1) O sensacional libro O Incio. Paisaje Historia y
Patrimonio. Luis López Pombo. Deputación Provincial de Lugo 2002.

Por certo esta é a
ficha de Luís
López Pombo 11/05/1957

Fotografía de Luís López Pombo.